In de schoot
van zuster, moeder Aarde
Wees geprezen, mijn Heer, door onze zuster moeder aarde,
die ons, mens en dier, voedt met vruchten
van bloesemende bomen en groen gras.
Het is een vertaling die niet heel letterlijk is, maar wel een verwijzing is naar het scheppingsverhaal,
waar God het groene gras voorziet voor de dieren en de vruchten van bloesemende bomen voor de mens.
En dat is meteen het eerste kenmerk van onze moeder aarde: dat ze ons voedt,
dat ze al die vruchten voorbrengt waardoor we kunnen leven.
En eten is vaak iets, als we erbij stilstaan, om terug die connectie te maken met onze zuster moeder aarde.
Want het eten is een heel organische band die we eigenlijk wat doorgeknipt hebben.
De vruchten van de akker zijn vaak niet meer hetgeen wat rechtstreeks op ons bord komt,
maar via een hele industriële keten lijkt het alsof wij bij het eten niet meer die connectie voelen.
En ik denk dat vasten daarin soms kan helpen om eens weer heel bewust stil te staan
met wat we eten en vooral ook dankbaar te zijn voor al die smaken die de natuur ons geeft
en voor al die lekkere vruchten, al die gezonde voeding.
Maar voor Franciscus was moeder aarde ook nog een andere toevlucht als moeder.
Overal waar hij ging, zocht hij eigenlijk wat in het gebergte de grotten op.
En dan trok hij zich daar terug, dagen, weken, om in die donkerte te bidden,
stil te vallen en zich vooral geborgen te weten.
Het is bij manier van spreken terugkeren naar de moederschoot om opnieuw geboren te kunnen worden.
Het is heel bijzonder dat Franciscus schrijft onze zuster moeder aarde.
We hebben gezien dat broeder zon ook een titel kreeg, meneer broeder zon.
Wel, hier krijgt zuster aarde ook de titel moeder.
Dus in die zin zijn het twee bijzondere elementen in het Zonnelied.
Maar ook het woordje ‘onze’. We voelen een verwantschap met de aarde
omdat het de enige planeet is waar we zijn. Heel vaak wordt gezegd, er is geen planeet B.
Er is alleen planeet aarde. Dat maakt ons, dat verbindt ons ook
allemaal als een soort kinderen van moeder aarde.
We moeten het met die ene aarde doen.
Maar tegelijk, en heel opvallend, Franciscus zegt zuster moeder aarde.
En ik kan geen familieopstelling bedenken waar iemand
tegelijk zuster en moeder kan zijn. Dus dat heeft iets heel complex.
Maar tegelijk wil Franciscus daarmee zeggen dat zuster moeder aarde ook geschapen is,
dat die geen oneindige rijkdommen heeft om op te gebruiken. Wat we vandaag wel voor een deel veronderstellen.
Dus Zuster Moeder Aarde deelt het geschapen zijn en ook haar eindigheid.
Ze deelt ook voor een deel de kwetsbaarheid.
En samen met al die schepselen worden wij ook verwacht om God te loven
die de enige Vader is van alles wat geschapen is.
Het is dus een heel rijk vers, onze Zuster Moeder Aarde. Ze verdient ook vandaag wel extra aandacht.
Speciaal vandaag omdat we leven in een tijd waar we haar eigenlijk uitbuiten.
Zo schrijft paus Franciscus ook in zijn encycliek.
We moeten leren luisteren naar de schreeuw van de aarde.
Jij die wonderbare dingen doet.
Keer ons om en maak ons vrij.
Wek in ons die liefdevolle kracht.
Draag door ons het goede uit.
die ons, mens en dier, voedt met vruchten
van bloesemende bomen en groen gras.
Het is een vertaling die niet heel letterlijk is, maar wel een verwijzing is naar het scheppingsverhaal,
waar God het groene gras voorziet voor de dieren en de vruchten van bloesemende bomen voor de mens.
En dat is meteen het eerste kenmerk van onze moeder aarde: dat ze ons voedt,
dat ze al die vruchten voorbrengt waardoor we kunnen leven.
En eten is vaak iets, als we erbij stilstaan, om terug die connectie te maken met onze zuster moeder aarde.
Want het eten is een heel organische band die we eigenlijk wat doorgeknipt hebben.
De vruchten van de akker zijn vaak niet meer hetgeen wat rechtstreeks op ons bord komt,
maar via een hele industriële keten lijkt het alsof wij bij het eten niet meer die connectie voelen.
En ik denk dat vasten daarin soms kan helpen om eens weer heel bewust stil te staan
met wat we eten en vooral ook dankbaar te zijn voor al die smaken die de natuur ons geeft
en voor al die lekkere vruchten, al die gezonde voeding.
Maar voor Franciscus was moeder aarde ook nog een andere toevlucht als moeder.
Overal waar hij ging, zocht hij eigenlijk wat in het gebergte de grotten op.
En dan trok hij zich daar terug, dagen, weken, om in die donkerte te bidden,
stil te vallen en zich vooral geborgen te weten.
Het is bij manier van spreken terugkeren naar de moederschoot om opnieuw geboren te kunnen worden.
Het is heel bijzonder dat Franciscus schrijft onze zuster moeder aarde.
We hebben gezien dat broeder zon ook een titel kreeg, meneer broeder zon.
Wel, hier krijgt zuster aarde ook de titel moeder.
Dus in die zin zijn het twee bijzondere elementen in het Zonnelied.
Maar ook het woordje ‘onze’. We voelen een verwantschap met de aarde
omdat het de enige planeet is waar we zijn. Heel vaak wordt gezegd, er is geen planeet B.
Er is alleen planeet aarde. Dat maakt ons, dat verbindt ons ook
allemaal als een soort kinderen van moeder aarde.
We moeten het met die ene aarde doen.
Maar tegelijk, en heel opvallend, Franciscus zegt zuster moeder aarde.
En ik kan geen familieopstelling bedenken waar iemand
tegelijk zuster en moeder kan zijn. Dus dat heeft iets heel complex.
Maar tegelijk wil Franciscus daarmee zeggen dat zuster moeder aarde ook geschapen is,
dat die geen oneindige rijkdommen heeft om op te gebruiken. Wat we vandaag wel voor een deel veronderstellen.
Dus Zuster Moeder Aarde deelt het geschapen zijn en ook haar eindigheid.
Ze deelt ook voor een deel de kwetsbaarheid.
En samen met al die schepselen worden wij ook verwacht om God te loven
die de enige Vader is van alles wat geschapen is.
Het is dus een heel rijk vers, onze Zuster Moeder Aarde. Ze verdient ook vandaag wel extra aandacht.
Speciaal vandaag omdat we leven in een tijd waar we haar eigenlijk uitbuiten.
Zo schrijft paus Franciscus ook in zijn encycliek.
We moeten leren luisteren naar de schreeuw van de aarde.
Jij die wonderbare dingen doet.
Keer ons om en maak ons vrij.
Wek in ons die liefdevolle kracht.
Draag door ons het goede uit.
